انار

انار

انار از میوه های پر استفاده در کشور ما است که در این مقاله به شناخت آن میپردازیم.

رویش انار:

انار، یک گیاه نیمه گرمسیری از خانواده Punicaceae درختچه‌ای است. خزان‌دار درنواحی گرم و مرطوب با زمستان های معتدل همیشه سبز است و حداکثر ارتفاع آن به 6 متر هم می‌رسد.

میوه انار دارای پوست چرمی است. تقریبا کروی شکل به همراه کنج های فراوان است. انار یک میوه بومی کشور ایران تا کوه های هیمالیا در شمال هند است و یکی از اولین گیاهان اهلی شده می‌باشد. ایران با تولید سالانه 8000 هزار تن انار، بزرگترین تولید کننده انار در دنیا بوده و هندوستان رتبه دومین کشور تولید کننده را دارد.

انار در رنگ‌های مختلف از سفید تا سیاه وجود دارد. اَنار تقریباً در هر آب و هوایی و هرگونه خاکی می‌تواند رشد کند و میوه دهد، ولی آب زیاد در زمان رسیدن میوه باعث ترک خوردن آن میوه می‌شود. اَنار، گرمای زیاد با باد خشک و سرمای تا ۱۰- درجه سانتی‌گراد را می‌تواند تحمل کند.

خواص انار:

گل انار برای رفع اسهال، خونریزی های ساده، ترشحات زنانه به شکل خوراکی و در اورام دهان و گلو به شکل غرغره مصرف می شده است. برگ آن را در ضعف معده، کمی اشتها، حالت تهوع، کم خونی و به خصوص کم خونی دختران، رفع خشکی عمومی و میگرن موثر می باشد.

دانه آن برای رفع ترشحات زنانگی و موضعی در زخم ها، برای تسريع التيام تجویز می‌شود. آب انار شادی آور و مدر است و در بیماری های صفراوی و بیماری های دستگاه ادراری مصرف داشته است. پوست ریشه انار دافع کرم کدو است.

انار دارای فسفر، آهن و منگنز می‌باشد که عامل تنظیم کننده و تعادل دهنده مایعات بدن به خصوص خون است.
این گیاه حاوی تانن و آلکالویید است و کرم کش و آمیب کش می باشد.
علیه انواع کرم های نواری، کرم های حلقوی نیز مؤثر می باشد. به علاوه به دلیل تانن موجود در این گیاه می توان از آن به عنوان قابض برای درمان گلودرد، اسهال معمولی و اسهال خونی استفاده نمود.

این گیاه به صورت موضعی برای درمان بواسیر و همچنین به عنوان محلول غرغره در موارد گلودرد به کار برده می شود. در طب چینی از گیاه مزبور برای درمان مدفوع خونی، پایین افتادگی مقعد استفاده می گردد.
در طب هندی این گیاه جهت درمان استفراغ و چشم درد به کار برده می شود.

گل انار لثه را استحکام بخشیده، دندان ها را تقویت می کند.
در درمان خونریزی از زخم گلو و زخم روده سودمند است و باعث التيام جراحات و زخم های کهنه می گردد.
صفرا را از بین می برد و از ریزش مواد زائد به احشاء جلوگیری می کند.
همه انواع آن حتی انار ترش پاک کننده و قابض هستند.

انار ترش مزه قوی تر است. انار ترش و شیرین ضد التهاب معده می باشد.
انار شیرین نرم کننده سینه و حلق و مقوی قفسه سینه و ضد سرفه می باشد.
همه انواع انار در درمان تپش قلب مؤثر هستند.

پوست ریشه انار، اثر دفع کرم کدو دارد و به حالت تازه یا خشک شده به کار می رود.
از پوست ریشه انار برای رفع اسهال و درمان تب های نوبه و غیره نیز استفاده به عمل می آید.

مصارف خارجی:

پوست انار دارای تانن و آلکالوئیدهای مختلف است. اولین آلکالوئیدها که از پوست انار استخراج شده به وسیله Tanret  شناخته شده‌اند. تانره از پوست انار آلکالوئیدهای Pelletierine ( چپ گرد) ، ایزوپله تیرین (خنثی) و متیل پله تیرین (راست گرد) را به صورت مایع و آلکالوئید دیگر به نام پزودوپله تیرین را به صورت کریستالیزه مجزا کرده و به دست آورده است.

پله تیرین و ایزوپله تیرین مانند Conicine از مشتقات پی پریدین می‌باشند و فقط زنجیر طرفی پروپی لیک، کونی‌سین جای خود را به یک زنجیر آلدهیدیک داده است.

در آیورودا:

درخت انار، خواص دارویی زیادی دارد. پوست ریشهﻯ آن را اگر با میخک جوشانده و به همراه یک مسهل دو روز در میان یا سه روز در میان مصرف کنید. تمامی کرم های روده را دفع خواهد کرد. (دوره درمان ممکن است ده روز یا بیشتر باشد).

قشر داخلی میوهﻯ انار به عنوان قابض و تسکین دهندهﻯ التهاب غشای مخاطی کاربرد دارد و پودر آن لکه بینی زنانه را رفع می کند. از خمیر این پودر به عنوان ضماد برای زخم ها و هموروئید می توان استفاده نمود. آب میوهﻯ انار به اضافهﻯ اندکی دارچین و میخک برای تقویت دستگاه گوارش مفید است و خاصیت ضد شکم درد دارد.

در طب گیاهی ایران، ارزش زیادی برای خواص درمانی انار قائل می باشند. انار شیرین گرم و تر (رو به معتدل) و انار ترش سرد و خشک است. انار ترش خاصیت قابض بیشتری دارد. آب انار بهترین تصفیه کننده برای کبد و خون است و حرکات دودی روده را تنظیم می کند. بدین ترتیب اسهال و یبوست را با هم از بین می برد.

استفاده لگن آبزن از آب انار (نشستن در تشت محتوی آب انار) افتادگی مقعد و واژینال را تا حد زیادی بهبود می بخشد. به علاوه استفادهﻯ منحصر به فرد طب گیاهی سنتی ما از پوسته داخلی و سفید رنگ انار، یا به اصطلاح پیه انار (که دانه های انار روی آن سوارند) قابل ذکر است: برای بیرون کشیدن عفونت دندان و باز شدن آبسهﻯ دندان یک قطعه از پیه انار را بریده، روی آبسه دندان گذاشته و هر بیست دقیقه آن را عوض می کنند تا وقتی که آبسه سرباز کند و عفونت آن به طور کامل تخلیه شود. این عفونت به سرعت جذب پوسته انار می شود و به معده یا خون نمی رسد.

این روش برای بسته شدن زخم ها و آفت دهانی هم کاربرد دارد. شستشوی صورت و گردن با آب انار و جوشانده پوست انار، پوست را شاداب و آن را سفت می کند.